κυκλοφοριακή αγωγή

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί: Αγατσιώτης Ξενοφών – Γεωργάκη Σοφία

Πώς ξεκίνησε

Τα μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής ξεκίνησαν στην τάξη μας τον Οκτώβριο του 2005. Όλα άρχισαν με την εφαρμογή της ευέλικτης ζώνης στα σχολεία και την ελευθερία επιλογής προγράμματος που μπορούσαμε πλέον να έχουμε. Μετά από συζήτηση με τα παιδιά, αυτά  εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για αρκετά γνωστικά αντικείμενα όπως η κυκλοφοριακή αγωγή, η διατροφή, το περιβάλλον, η ανακύκλωση, η τηλεόραση κ.ά. Τελικά και μετά από ψηφοφορία επιλέξαμε να ασχοληθούμε με το παραπάνω θέμα.

Έναρξη

Ξεκινήσαμε δίνοντας στα παιδιά ένα ερωτηματολόγιο διερεύνησης στάσεων, γνώσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών σχετικές

Στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής

με το θέμα μας. Θέλαμε να διερευνήσουμε ποιες είναι οι προϋπάρχουσες γνώσεις , αν και τι είδους υπόβαθρο υπάρχει και πώς συμπεριφέρονται τα παιδιά ως πεζοί, ως επιβάτες, ως ποδηλάτες. Από τα ερωτηματολόγιο διαπιστώσαμε πως οι γνώσεις των παιδιών ήταν ελάχιστες και οι συμπεριφορές που υιοθετούσαν μέχρι εκείνη τη στιγμή προέρχονταν από όσα τους είχαν πει οι γονείς τους οι οποίοι πολλές φορές, κατ? ομολογία των παιδιών, δεν τηρούσαν τους βασικούς κανόνες οδικής κυκλοφορίας (όριο ταχύτητας, φανάρια κλπ). Ξεκινήσαμε λοιπόν με καθόλου ή έστω ελάχιστες γνώσεις.

Δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στο πρόγραμμα

Περαιτέρω δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν εκτός των προβλεπόμενων του υλικού «Ο δρόμος κι εγώ» (που μας χορηγήθηκε από το γραφείο Αγωγής Υγείας) ήταν :

• Ενημέρωση των μαθητών για τον ασφαλή τρόπο κυκλοφορίας στους δρόμους ως πεζοί, ως επιβάτες σε αυτοκίνητα, ως ποδηλάτες από υπεύθυνο της Τροχαίας Θεσσαλονίκης.
• Η μεταβολή των συνηθειών τους και η ανάπτυξη υγιών στάσεων και συμπεριφορών στις μετακινήσεις τους, η γνώση και αναγνώριση πινακίδων και σημάτων του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, η βιωματική άσκηση και εφαρμογή των νέων γνώσεων, έγινε με την επίσκεψη στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής του Δήμου Ευόσμου αλλά και από την περιήγηση με λεωφορείο του ΟΑΣΘ
• Η ανάπτυξη κριτικής σκέψης των μαθητών, έγινε με παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου (ιστορίες-ποιήματα- ακροστιχίδες) αλλά και από ανάγνωση αποσπασμάτων από εφημερίδες και περιοδικά σχετικά με τα αίτια των τροχαίων ατυχημάτων.

Αξιολόγηση μαθητών

Το πρόγραμμα εξελίχτηκε ομαλά και ικανοποιητικά αφού ανταποκρίνονταν στην επιθυμία των ίδιων των παιδιών όπως αυτά δήλωσαν σε σχετική ερώτηση στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Από τις επιμέρους αξιολογήσεις των ενοτήτων προκύπτει ότι:

Το πρόγραμμα ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες τους και μάλιστα τις περισσότερες φορές τις ξεπερνούσε καθώς ?ακούγανε και συνδυάζανε πράγματα που πριν δεν είχαν σκεφτεί πώς μπορεί να συνδέονται? (π.χ. καιρικές συνθήκες ? κυκλοφορία στους δρόμους)

Οι δραστηριότητες στο τετράδιο του μαθητή ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και τα περισσότερα παιδιά προχωρούσαν παρακάτω για να δουν την συνέχεια

Η βιντεοταινία με τον Γους εκτός από ευχαρίστηση ήταν και πολύ εκπαιδευτική. Έτσι με παιγνιώδη τρόπο τα παιδιά πολύ γρήγορα απαντούσαν ΣΩΣΤΑ!! στις ερωτήσεις της βιντεοταινίας. Συγκεκριμένα τα παιδιά είπαν:

«Η κυκλοφοριακή αγωγή μου άρεσε πολύ. Μάθαμε να κυκλοφορούμε σαν πεζοί , σαν οδηγοί, μάθαμε τις πινακίδες. Μου άρεσε ο τρόπος που κάναμε τα μαθήματα.»

«Την πρώτη φορά που κάναμε αυτό το μάθημα πίστευα ότι ήταν κάτι βαρετό και πολύ εύκολο. Με τον καιρό όμως κατάλαβα ότι ήταν πολύ ενδιαφέρον αλλά και δύσκολο. Μου άρεσε που πήγαμε στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής. Δεν υπήρχε κάτι που δεν μου άρεσε ή με ενόχλησε.»

«Στην αρχή νόμιζα πως θα ήταν κάτι βαρετό και χάσιμο χρόνου. Ήταν ένα μάθημα με πολλές δραστηριότητες. Μια φορά κατεβήκαμε και ακούγαμε τα οχήματα, μια άλλη κάναμε τους ποδηλάτες, τους οδηγούς, τους πεζούς. Πήγαμε και στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής»

«Μου άρεσε που κάναμε τις χάρτινες πινακίδες. Δεν μου άρεσε που κάναμε πολλές ασκήσεις»

«Από την αρχή αυτό το μάθημα με ξάφνιασε. Έμαθα πώς να ξεχωρίζω τα σήματα, πώς να περπατάω σωστά, πώς να πηγαίνω με το ποδήλατο. Ακόμα ήρθε τροχονόμος στο σχολείο και μας έμαθε να τηρούμε τους κανόνες.»

«Με αυτά τα μαθήματα έμαθα πολλά και χρήσιμα πράγματα. Έμαθα κάθε πινακίδα και τι είναι, έμαθα να κυκλοφορώ σωστά και επίσης να προσέχω τα φανάρια.»

Αξιολόγηση προγράμματος από τους εκπαιδευτικούς

α) Ως προς το υλικό:

Το υλικό, αν και έχει δημιουργηθεί για την γαλλική πραγματικότητα, είναι άριστο μπροστά στην ανυπαρξία αντίστοιχων ελληνικών εντύπων και ως προς το πλήρες περιεχόμενο (έντυπο για δάσκαλο/μαθητή/αφίσα/ταινία) και ως προς την αισθητική του (χρώματα/εικονογράφηση).

Ο εκπαιδευτικός έχει την δυνατότητα να επιλέγει τις δραστηριότητες που θέλει, ανάλογα με τον σκοπό που ο ίδιος θέτει, να το τροποποιήσει και να κινηθεί μέσα σε «ασφαλή» πλαίσια

β) Ως προς τις δραστηριότητες:

• Οι μαθητές δυσκολεύτηκαν σε ελάχιστες δραστηριότητες ενώ οι περισσότερες ανταποκρίνονταν στα ενδιαφέροντά τους. Ήταν έξυπνες, διασκεδαστικές και μορφωτικές όπως είπαν τα ίδια τα παιδιά.
• Για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων χρησιμοποιήσαμε το ίδιο ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν τα παιδιά και κατά την έναρξη του προγράμματος.

Από την αποδελτίωση των ερωτηματολογίων αλλά και τις ομολογίες των παιδιών τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος όσο και στο τέλος φάνηκε ότι:

• Τα παιδιά ενημερώθηκαν πλήρως για τον ασφαλή τρόπο μετακίνησης, για τους κινδύνους που ελοχεύουν κατά την μετακίνησή τους είτε με κάποιο μέσο, είτε ως πεζοί.
• Κατανόησαν την ανάγκη να αλλάξουν τις συνήθειές τους όταν διασχίζουν τους δρόμους ? να γίνουν περισσότερο προσεκτικά.
• Έμαθαν για την οριζόντια και κάθετη σήμανση και αναγνωρίζουν πολλές από τις πινακίδες κυκλοφορίας.
• Αναγνωρίζουν λανθασμένες στάσεις και εντοπίζουν τα πιθανά αίτια πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων σε κείμενα και σε εικόνες.
• Κατασκεύασαν φανάρια, πινακίδες, σχέδια πόλεων.
• Δημιούργησαν δικές στους ιστορίες, ποιήματα, τραγούδια.
• Εντόπισαν επικίνδυνα σημεία στην γειτονιά τους και έστειλαν γράμμα στον δήμαρχο της περιοχής ζητώντας του να τοποθετηθούν πινακίδες προειδοποίησης των οδηγών για την διέλευση των μαθητών.
• Επισκέφτηκαν το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής του Δήμου Ευόσμου και εφάρμοσαν στην πράξη όλα όσα έμαθαν.
• Πήραν επιπλέον απαντήσεις στα ερωτήματά τους σχετικά με την δουλειά και τον ρόλο της τροχαίας από τον τροχονόμο που επισκέφτηκε το σχολείο μας.

γ) Ως προς την εφαρμογή:

Δυστυχώς η μία ώρα ευέλικτης ζώνης στην Στ? τάξη δεν επαρκεί για να ολοκληρωθεί μια ενότητα με όλες τις προτεινόμενες δραστηριότητες και την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων στο τετράδιο του μαθητή. Έτσι την επόμενη ώρα της αισθητικής αγωγής ολοκληρώναμε τις δραστηριότητες ή τις κατασκευές που επιλέγαμε για κάθε ενότητα.

δ) Ως προς τη συνεργασία με άλλους φορείς:

Εξαιρετική συνεργασία με τους υπεύθυνους και συντονιστές του Γραφείου Αγωγής Υγείας. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές συναντήσεις με τους εκπαιδευτικούς που έπαιρναν μέρος στο πρόγραμμα και λύνονταν απορίες σχετικές με την πορεία του προγράμματος. Οργανώθηκε σεμινάριο με το παραπάνω θέμα στο οποίο οι εκπαιδευτικοί μπόρεσαν να ενημερωθούν καλύτερα και κυρίως να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη εφαρμογής του προγράμματος.

Μεγάλη προθυμία και εξυπηρέτηση από την Υποδιεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης για το υλικό που μας έστειλε αλλά και για την ενημέρωση που έγινε στα παιδιά από υπεύθυνο της Τροχαίας και από τον ΟΑΣΘ για την άμεση στήριξη με λεωφορείο ώστε να γίνει περισσότερο κατανοητό το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι μαθητές μέσα στα οχήματα μεταφοράς.
Άριστη η οργάνωση και η εκπαίδευση στο πάρκο της κυκλοφοριακής αγωγής του Δήμου Ευόσμου από τους υπεύθυνους εκεί.

Συνοπτικά θα λέγαμε πως η εφαρμογή προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής είναι μάθημα ζωής κυριολεκτικά.
Τα παιδιά όταν έρχονται στο σχολείο φυσικά και ξέρουν να περπατούν, να κάνουν ποδήλατο, να κάθονται στο αυτοκίνητο. Τα προγράμματα αυτά παρέχουν τη δυνατότητα στα παιδιά να μάθουν ΣΩΣΤΑ και από πολύ νωρίς να μετακινούνται με ΑΣΦΑΛΕΙΑ!!

[note]Εδώ θα βρείτε το σύνολο των δραστηριοτήτων, ερωτηματολόγια και την αξιολόγηση του προγράμματος.
Κάντε κλικ για να ανακτησετε τα αρχεία (zip). [/note]