Για να μπορέσουμε να βρούμε τη θέση ενός τόπου πάνω στη γη, έχουμε χαράξει στην υδρόγειο ένα σύστημα από γραμμές.

Οι γραμμές που είναι παράλληλες προς τον ισημερινό λέγονται παράλληλοι κύκλοι.

Από τον ισημερινό χαράσσονται 90 παράλληλοι κύκλοι προς το βόρειο πόλο και άλλοι 90 προς το νότιο πόλο της γης.

 
     

Οι γραμμές που ενώνουν τους δύο πόλους λέγονται μεσημβρινοί.

Ξεκινώντας από τον 1ο μεσημβρινό (που περνά από το αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς στη Μεγάλη Βρετανία) χαράσσονται σε ίση απόσταση 180 ημικύκλια προς τα ανατολικά και 180 ημικύκλια προς τα δυτικά.

 

 

Έτσι σχηματίζεται πάνω στην υδρόγειο σφαίρα ένα δίκτυο παράλληλων κύκλων και μεσημβρινών.

 

Η απόσταση ενός τόπου από τον ισημερινό λέγεται γεωγραφικό πλάτος.

Η απόσταση ενός τόπου από τον 1ο μεσημβρινό λέγεται γεωγραφικό μήκος.

Το γεωγραφικό μήκος και πλάτος ενός τόπου αποτελούν τις γεωγραφικές συντεταγμένες του τόπου αυτού.

 

Ο ισημερινός χωρίζει τη γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο. Έτσι αν ένας τόπος βρίσκεται στο Βόρειο ημισφαίριο λέμε ότι έχει βόρειο γεωγραφικό πλάτος (ή νότιο αν βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο).

Ο 1ος μεσημβρινός χωρίζει τη γη σε ανατολικό και δυτικό ημισφαίριο. Έτσι αν ένας τόπος βρίσκεται στο δυτικό ημισφαίριο λέμε ότι έχει δυτικό γεωγραφικό μήκος (ή ανατολικό αν βρίσκεται στο ανατολικό ημισφαίριο).

 

 

Έτσι, για παράδειγμα, ο τόπος Α που φαίνεται στο χάρτη έχει γεωγραφικές συντεταγμένες:

40ο νότια και 80ο ανατολικά ή σύντομα 40οΒ-80οΑ.

Για να κάνεις εξάσκηση, πάτα το κουμπί παρακάτω